Zašto je Karađorđe ubio oca i brata?

Srbi pamte Karađorđa kao vođu Prvog srpskog ustanka koji je glavu izgubio jer ga je izdao kum, ali iz njegovog života ima još mnogo toga zanimljivog i neobičnog, a manje poznatog.

Srbija 21.11.2016 | 08:35 Zanimljivo je da se ne zna kada je tačno rođen Karađorđe. Jedino je sigurno da se rodio u Viševcu, kod šumadijske Rače, 16. novembra na Đurđic.

Postoji pasoš koji su austrijske vlasti dodijelile Karađorđevoj supruzi Jeleni 1813. godine, u kojem je zabilježeno da ima 48 godina u trenutku izdavanja. Kako je malo vjerovatno da je Jelena bila starija od svog supruga, tačnu godinu Karađorđevog rođenja treba tražiti najverovatnije između 1760. i 1762. – objašnjava istoričar Aleksandar Markov.

Karađorđe je rođen u rajetinskoj porodici koja je teško preživljavala.

"Karađorđe je rođen kao jedno od sedmoro djece (uz tri sestre i trojicu braće) Petronija (nadimak Petar) i Marice Živković, siromašnih ljudi, koji su se poslije Kočine krajine nastanili u Topoli. Prezime Petrović dobio je po nadimku svog oca. Već kao dječak isticao se nesvakidašnjom hrabrošću. Bio je preke naravi, štedljiv i slab prema ženskoj ljepoti. Nije se libio fizičkih napora, pa je kod kuće krčio zemlju, orao, kopao i kosio. Nije bio u prilici da se školuje, tako da je ostao nepismen ", ističe dr Petar Krestić, naučni savjetnik Istorijskog instituta Beograd.

Budući vožd je prvi put zbog časti otišao iz Srbije.

"Karađorđe se oženio Jelenom Jovanović, djevojkom iz sela Jagnjila, najverovatnije oko 1785. godine. Ovom braku se protivio njen otac, a Karađorđe, koji se već u to vrijeme bavio hajdučijom , najverovatnije je oteo mladu. Ubrzo nakon sklapanja braka Karađorđe se preselio u Austriju. Kao mogući razlog njegovog preseljenja navodi se pokušaj da spreči lokalnog čitluk–sahibiju da iskoristi pravo prve bračne noći", ističe Markov.

Baš prilikom tog odlaska iz Srbije Karađorđe je ispoljio preku narav.

"Njegovoj porodici u zbjegu priključilo se još nekoliko porodica, a sve ih je predvodio Karađorđe. Za njima je upućena potera. U nekom trenutku, iscrpljen ili uplašen, Karađorđev otac Petar je predložio da se odustane, pri čemu bi, kao vođa, najvjerovatnije najgore prošao Karađorđe. Želeći da spriječi oca da se vrati, Karađorđe ga je ubio. Po povratku u Srbiju ispovedio se u manastiru Blagoveštenja i narodu podijelio vino i hljeb za očevu dušu", kaže Markov.

Deceniju prije ustanka Karađorđe se kao dobrovoljac posebno istakao u austrijsko-turskom ratu od 1788. do 1791. godine.

"Kao dobrovoljac u austrijsko-turskom ratu on je prokrstario Beogradskim pašalukom, upoznao je organizaciju stajaće vojske, stekao osnovna znanja vojne veštine i spoznao vojnu disciplinu. Za vrijeme dahijske vlade (1801–1804) u više navrata odmetao se u hajduke, izborio se za položaj harambaše. Oslanjajući se na revolt naroda i na njegovu spremnost da uzme oružje u ruke, podigao je na bunu cijeli Beogradski pašaluk", naglašava Krestić.

Njegova preka narav došla je opet do izražaja u porodici 1806. godine.

"Karađorđev brat Marinko je bio sklon ispadima, optuživan je za tuče, krađe, nasilno ponašanje, međutim kap koja je prelila čašu je bio događaj u kojem je Marinko obeščastio jednu djevojku. Karađorđe je tada na sebe preuzeo ulogu sudije i objesio brata", ističe Markov.

Kum mu presudio na spavanju

Karađorđe je ubijen na spavanju po povratku u Srbiju.

"Knez Miloš Obrenović, zajedno sa još jednim Karađorđevim kumom Vujicom Vulićevićem, pripremio je ubistvo. Miloš nije želio nove borbe, a Karađorđev povratak u Srbiju, pošto se nakon ustanka sklonio u Austriju i Rusiju, nosio je opasnost od izbijanja novih sukoba, ali i preuzimanja vlasti", objašnjava Markov.

Karađorđe je ubijen u julu 1817. godine u Radovanjskom lugu, u kolibi na spavanju.

"Kada je Karađorđe zaspao, Vujičin čovjek Nikola Novaković, čijeg je brata Karađorđe ubio tokom ustanka, udario ga je tupim dijelom sjekire u glavu. Karađorđu je odsječena glava i poslata sultanu u Carigrad. Nakon ubistva, Vujica Vulićević je sagradio crkvu brvnaru, nazvanu u narodu pokajnica. Nikola Novaković je ubrzo izgubio razum i u jednoj nesreći ga je samljeo vodenički točak", ističe Markov.

(Blic.rs)